Van circulaire doelstelling naar aanbesteding
Omdat de vraag naar grondstoffen die de aarde kan leveren veel groter is dan de aarde kan leveren, moeten we circulariteit gaan toepassen. Hoe pak je dat aan? Waar begin je? Hoe zorg je dat je duurzame en circulaire doelstellingen ook worden omgezet in je aanbesteding? In dit stappenplan vind je alle hulpmiddelen om te komen van doelstelling naar aanbesteding.
Stappenplan van circulaire doelstelling naar aanbesteding
Om een duurzame sportaccommodatie te realiseren, van doelstelling naar aanbesteding, kun je negen stappen doorlopen.
Stap 1. Bepaal je ambitie
Het formuleren van je circulaire ambitie begint bij het in beeld brengen van je behoefte en ambities. Heb ik het product echt nodig? Moet het nieuw, of kan ik iets bestaands hergebruiken? Hoe zorg ik dat het product zo lang mogelijk mee gaat? Wie is daarvoor verantwoordelijk?
Let bij het formuleren van circulaire ambities op de volgende aandachtspunten:
- Ontwikkel een visie over waar de organisatie naartoe wil en waarom dat belangrijk voor jullie is
- Formuleer een ambitie die past bij de organisatie
- Sluit aan bij regionale en nationale ambities, zo voorkom je onduidelijkheid richting de markt
- Kies een ambitie die lang houdbaar is, zo voorkom je dat deze telkens weer moet worden aangepast (bijv. elke coalitieperiode)
Het antwoord van deze vraag vind je in hoofdstuk xx in document xx.
‘Onze samenleving verwacht steeds meer van ons dat we slim omgaan met de grondstoffen die we in onze processen onder handen hebben; duurzaam én maatschappelijk betaalbaar. Door toenemende schaarste en uitputting van bronnen neemt de competitie om energie, grondstoffen en voedingsstoffen toe. Met de droogte van 2018 kwam dit ineens heel dichtbij. Zoet water in ons beheergebied werd schaars. Dit betekent dat ons water en alles wat hiermee samenhangt, nog waardevoller wordt als grondstof en dat wij het ook steeds meer als zodanig moeten gaan behandelen.’
(Waterschap Vallei en Veluwe 2018: 4)
Stap 2. Vertaal je ambitie naar beleid
In deze stap vertaal je je ambities naar beleid. Dit kun je doen door functioneel specificeren, of anders gezegd, door formele sturing. Daarin begin met je met het vastleggen van je bestuurlijke ambities. Vervolgens specificeer je ambities en doelen in een beleidskader. Daarna concretiseer je de stappen in een (meerjaren)programma.
Soms is de milieu-impact niet eens zo groot, maar gaat het erom dat je iets uitdraagt, wat leidt tot vervolgstappen, dan gaat het over informele sturing.
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Stap 3. Focus op interne organisatie
Circulair inkopen gaat niet alleen over inkopen. Om draagvlak te creëren, moet je gaan naar circulair opdrachtgeverschap. Daarvoor is het van belang om te weten wie je stakeholders zijn en waarom zij stakeholders zijn. Wat zijn hun belangen? Maak een stakeholdersanalyse. Betrek tijdig en regelmatig de disciplines en afdelingen van je organisatie die nodig zijn voor een geslaagd circulair inkooptraject. Breng de consequenties van de keuzes voor duurzame/ circulaire oplossingen in beeld.
Het antwoord op deze vraag vind je in hoofdstuk 4.4 van dit document:
Het antwoord op deze vraag vind je in hoofdstuk 4.4 van dit document:
Het antwoord op deze vraag vind je in hoofdstuk 4.4 van dit document:
Stap 4. Formuleer je werkdefinitie
Als je een circulaire doelstelling wil formuleren is het belangrijk om je definitie van circulariteit vast te stellen. Dat lijkt een open deur, maar dit is een fase die tijd en commitment vraagt van alle betrokken partijen. Circulariteit is namelijk een heel breed begrip en kent meer dan 144 definities. Daarenboven is 100% circulair inkopen in veel gevallen niet realistisch. Als je weet wat je verwacht, kun je aan de leverancier vertellen wat je Programma van Eisen is.
Het sleutelwoord dat tijdens je werkdefinitie van circulariteit is, is waardebehoud. Om waarde te behouden moeten producten en materialen zo veel mogelijk in hun eigen kringloop blijven. Bij circulariteit gaat het niet alleen over recycling.
Er is sprake van organisatie van de grondstoffenstroom van refuse tot en met reduce.
Versmallen: zo min mogelijk gebruik maken van primaire grondstoffen.
Verlengen: het verlengen van de levensduur.
Sluiten: het sluiten van de stroom, er is geen afval. Circulair in plaats van lineair.
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Stap 5. Bepaal hoe je samenwerkt
Samenwerking is het sleutelwoord voor de transitie naar circulariteit en een geslaagd circulair project. Circulair inkopen vraagt namelijk om een andere verhouding tussen opdrachtgever, -nemer en de ketenpartners. Hierin is langere duurzame samenwerking het uitgangspunt. Als opdrachtgever initieer je samenwerking, je neemt de rol als regisseur.
Een marktconsultatie en -dialoog zijn een must voor circulair inkopen. Daarbij staat de ambitie en functionele behoefte centraal. Verzamel alle informatie in de markt en evalueer de inkoopstrategie en ambities. Stimuleer marktpartijen om samen te werken en creëer externe steun voor circulaire inkoop.
Zorg dat je weet wat er voor nodig is om een product circulair te maken; breng je keten in beeld van hetgeen je inkoopt. Om dit te kunnen laten slagen, draait samenwerking om langetermijnrelaties. Denk na over vragen, hoe lang de gezamenlijke looptijd is? Hoe doe je dat? Dit vraagt goed veel tijd en inzet aan de voorkant van een project.
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Stap 6. Kies je aanbestedings- en inkoopprocedure
Kies een procedure die past bij de waarde en omvang van de opdracht. Verdiep je daarbij in de mogelijkheden van de verschillende procedures en aanpakken.
Zorg dat er in het traject ruimte is voor een dialoog met marktpartijen. Stel je open en transparant op naar de markt! Gun eventueel op visie in plaats van productaanbod. Zo kun je samen met de opdrachtnemer de beste oplossing ontwikkelen.
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Stap 7. Bepaal je meetmethodiek
Als je functioneel moet gaan specificeren, hoe ga je dan meten?
– CO2-prestatieladder
– MKI als inkoopwaarde (in woning- en utiliteitsbouw is dit al verplicht)
– LCA-Tool
– Dubo-Calc
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Stap 8. Circulaire verdienmodellen
Geen stap meer?
Antwoord op deze vraag en link naar het document die je hierbij kan helpen
Antwoord op deze vraag en link naar het document die je hierbij kan helpen
+ wat is hierin anders tov de reguliere houding?
Antwoord op deze vraag en link naar het document die je hierbij kan helpen
Stap 9. Beheer je circulair contract
Nog geen input
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Het antwoord op deze vraag vind je in dit document:
Praktijkvoorbeelden
